سندبلاست چیست و چه کاربردی دارد؟ + مزایا و معایب

سندبلاست که با نام شن زنی، ساب پاشی یا تمیزکاری ‌پاششی نیز شناخته می‌شود، فرآیندی است که در آن از ذرات ساینده پرتاب شده با فشار بالا برای تمیزکاری، پرداخت و آماده سازی سطوح (رنگ بری، لایه برداری و زنگ بری) استفاده می‌شود. این ذرات ساینده، که معمولاً شن و ماسه، سیلیس یا ساچمه‌های فلزی هستند، با سرعت زیاد به سطح مورد نظر برخورد کرده و جرم، زنگ زدگی، رنگ و دیگر آلودگی‌ها را از بین می‌برند.

در این مطلب، به بررسی جامع‌تر سندبلاست، از جمله اجزای سازنده، عملکرد، مزایا و معایب استفاده از آن، مواد ساینده مورد استفاده و نکات ایمنی مربوط به آن خواهیم پرداخت.

 

سندبلاست چیست؟

اگر بخواهیم توضیح دهیم که سندبلاست چیست؟ باید بگوییم که سندبلاست یا شن زنی یک فرآیند تمیزکاری و پاکسازی سطوح فلزی است که با استفاده از پاشش یک جریان سریع از ماسه یا مواد ساینده دیگر صورت می‌گیرد. در این فرآیند، ماسه‌ یا مواد ساینده دیگری مثل گارنت، سرباره ذغال سنگ، سیلیکا، ساچمه و گریت با استفاده از فشار هوا یا نیروی گریز از مرکز بر روی سطح قطعات یا قالب‌های صنعتی پاشیده می‌شوند.

دستگاه Sandblast برای حذف زنگ و آلاینده‌های دیگر از سطح فلزات، رنگ برداری سطوح داخلی و خارجی، صیقل دادن و آماده سازی سطوح صاف و براق بر روی قطعات، آماده سازی سطوح برای آبکاری، حک کردن نقوش، گود برداری و برجسته کاری روی انواع سطوح مانند شیشه، چوب، ام‌ دی‌ اف، کاشی و غیره استفاده می‌شود.

از آنجا که سندبلاست به طور موثر زنگ زدایی، تمیزکاری و آماده سازی سطوح را انجام می‌دهد، در صنایع مختلف از جمله صنایع خودروسازی، ساختمانی و تولید قطعات صنعتی مورد استفاده می‌گیرد.

 

آشنایی با اجزای سازنده سندبلاست

سندبلاست، فرآیندی که با پرتاب ذرات ساینده با فشار بالا، سطوح را تمیز، صاف و آماده می‌کند، از اجزای مختلفی تشکیل شده که هر کدام نقشی اساسی در این عملیات ایفا می‌کنند.

 

 

• کمپرسور هوا: این دستگاه با فشرده سازی هوا، نیروی لازم برای به حرکت درآوردن ذرات ساینده را فراهم می‌کند. کمپرسورها در انواع مختلفی از جمله پیستونی، دوار و گریز از مرکز موجود هستند.
• مخزن ساینده یا دستگاه هدایت کننده مواد: این مخزن ذرات ساینده مانند ماسه، سیلیس یا ساچمه‌های فلزی را در خود جای می‌دهد و آنها را به سمت نازل هدایت می‌کند.
• نازل: این قطعه وظیفه دارد ذرات ساینده را با سرعت و فشار بالا به سمت سطح مورد نظر هدایت کند.
• شلنگ: شلنگ، مسیر عبور ذرات ساینده از مخزن تا نازل است. این شلنگ باید از جنس مقاوم و انعطاف‌پذیری باشد تا در برابر فشار بالا و سایش ذرات ساینده تاب بیاورد.
• تجهیزات ایمنی: ایمنی حرف اول و آخر در سندبلاست است! به همین دلیل، استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب مانند ماسک تنفسی، عینک ایمنی، گوشی صداگیر و لباس مخصوص، برای محافظت از اپراتور در برابر خطرات احتمالی مانند استنشاق گرد و غبار، ذرات ساینده و صدای بلند ضروری است.
• سیستم جمع آوری گرد و غبار: برای حفظ سلامتی اپراتور و محیط زیست، باید از سیستم‌های جمع‌آوری گرد و غبار مناسب استفاده کرد. این سیستم‌ها ذرات معلق در هوا را جذب کرده و از انتشار آنها در محیط جلوگیری می‌کنند.
• اتاق یا کابین سندبلاست: در برخی موارد، برای انجام عملیات سندبلاست در فضایی ایزوله و کنترل شده، از اتاق یا کابین استفاده می‌شود. این اتاق‌ها مجهز به سیستم‌های تهویه و نورپردازی مناسب هستند و از انتشار گرد و غبار به محیط بیرون جلوگیری می‌کنند.
• منبع تغذیه: برای تامین انرژی مورد نیاز کمپرسور، نازل و سایر تجهیزات از منبع تغذیه مناسب مانند برق یا موتور دیزل استفاده می‌شود.

همانطور که احتمالا تا اینجا مقاله متوجه شدید این روش برای نظافت های صنعتی است، البته برای انجام نظافت ابزار آلات مختلف دیگری نیز وجود دارد که نمونه مشهور و پرکاربرد آن اسکرابر است که شرکت درسا ارائه کننده تجهیزات نظافت صنعتی با بالاترین کیفیت است و جهت اطلاع از قیمت اسکرابر صنعتی تنها کافی ست با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

 

عملکرد و کار سندبلاست چیست؟

همانطور که گفتیم سندبلاست یک روش تکنیکی است که در آن مواد مختلفی مانند مواد خرد شده، مواد اصطکاکی یا گرانول‌ها، با استفاده از یک جریان هوای فشرده، به سطح مواد مختلف پرتاب می‌شوند. این دستگاه به عنوان یک روش تمیزکاری و آماده سازی سطوح و عمدتاً برای حذف رسوبات، زنگ زدگی، رنگ، روغن و دیگر آلاینده‌ها از سطوح فلزات، بتن، سنگ، یا سایر مواد استفاده می‌شود.

نحوه کار سندبلاست چیست؟ کمپرسور هوا دستگاه هوا را فشرده کرده و آن را به منبع قدرتی برای به حرکت در آوردن ذرات ساینده تبدیل می‌کند. فشار هوا توسط گیج‌هایی که روی کمپرسور نصب شده‌اند، کنترل و تنظیم می‌شود. ذرات ساینده، سربازان خط مقدم در نبرد با آلودگی‌ها هستند! انتخاب نوع ساینده مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. رایج ترین انواع ساینده عبارتند از: ماسه، سیلیس و ساچمه‌های فلزی.

ذرات ساینده پس از انتخاب، باید به سمت هدف خود هدایت شوند. این وظیفه بر عهده مخزن ساینده و نازل است. مخزن ساینده، ذرات را در خود ذخیره کرده و آنها را به سمت نازل هدایت می‌کند. نازل، ذرات را با سرعت و فشار بالا به سمت سطح مورد نظر پرتاب می‌نماید. ذرات ساینده با نیروی زیاد به سطح برخورد کرده و آلودگی‌ها، زنگ زدگی، رنگ و سایر ناخالصی‌ها را از سطح پاک می‌کنند. نوع ساینده، فشار هوا و زاویه برخورد ذرات به سطح، در میزان پاکسازی و زبری نهایی سطح تاثیرگذار هستند.

برای حفظ سلامتی اپراتور و محیط زیست، باید ذرات ساینده و گرد و غبار حاصل از سندبلاست جمع آوری و دفع شوند. این کار توسط سیستم‌های جمع آوری گرد و غبار انجام می‌شود. این سیستم‌ها ذرات معلق در هوا را جذب می‌کنند و از انتشار آنها در محیط جلوگیری می‌کنند. با اتمام عملیات سندبلاست، سطحی تمیز، صاف و آماده برای عملیات‌های بعدی مانند رنگ آمیزی یا پوشش دهی در اختیار شما خواهد بود.

 

 

 

مزایای استفاده از سندبلاست

استفاده از سندبلاست، مزایای متعددی را برای کاربران خود به ارمغان می‌آورد. بیایید با هم به برخی از این مزایا نگاهی بیندازیم:

• پاکسازی سریع و مؤثر: سندبلاست می‌تواند به سرعت و به طور مؤثر جرم، زنگ زدگی، رنگ و دیگر آلودگی‌ها را از سطوح مختلف پاک کند. این امر به ویژه برای سطوحی که با روش‌های سنتی مانند برس یا سمباده به سختی تمیز می‌شوند، مفید است.
• آماده سازی سطوح برای پوشش دهی: سندبلاست می‌تواند سطوح را برای اعمال پوشش‌های جدید مانند رنگ، مواد عایق یا پوشش‌های ضد خوردگی آماده کند. ذرات ساینده با سرعت بالا به سطح برخورد می‌کنند و آلودگی‌ها را به سرعت از بین می‌برند. با زدودن آلودگی‌ها و ناهمواری‌ها، این دستگاه به ایجاد سطحی صاف و عاری از رنگ و زنگ زدگی کمک کرده و باعث چسبندگی بهتر سطوح برای پوشش جدید می‌شود.
• افزایش طول عمر سطوح: با زدودن زنگ زدگی و خوردگی، سندبلاست می‌تواند به افزایش طول عمر سطوح فلزی کمک کند. کیفیت لایه برداری و رنگ بری به ویژه برای سازه ها و تجهیزات صنعتی که در معرض عوامل مخرب محیطی مانند رطوبت و هوا قرار دارند، مهم است.
• تنوع کاربرد: سندبلاست می‌تواند برای تمیزکاری و آماده سازی سطوح مختلف از جمله فلز، سنگ، بتن، آجر، چوب و شیشه استفاده شود.
• صرفه جویی در زمان: سندبلاست می‌تواند فرآیند تمیزکاری و آماده‌سازی سطوح را به طور قابل توجهی سرعت بخشد، که به نوبه خود می‌تواند منجر به صرفه جویی در زمان و هزینه شود.
• سازگاری با محیط زیست: با استفاده از روش‌های مناسب جمع آوری گرد و غبار، می‌توان اثرات زیست محیطی سندبلاست را به حداقل رساند.

در کنار این روش برای نظافت، وسیله دیگری به نام واترجت وجود دارد که تقریبا همین کاربرد را دارد (با تفاوت های جزئی) که در مقاله دیگرمان با عنوان ” واترجت صنعتی چیست ” به صورت کامل به معرفی این وسیله پرداخته ایم.

 

معایب

سندبلاست، در کنار مزایای متعدد خود، چالش‌ها و معایبی نیز دارد که باید قبل از استفاده از آن در نظر گرفته شوند. شناخت این معایب به شما کمک می‌کند تا با درک کامل از آنها، بهترین تصمیم را برای عملیات تمیزکاری و آماده‌سازی خود اتخاذ کنید.

• بیماری های تنفسی: یکی از بزرگترین معایب سندبلاست، خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی است. استنشاق گرد و غبار ناشی از این دستگاه، که حاوی ذرات ساینده و آلودگی‌های سطحی است، می‌تواند منجر به بیماری‌های تنفسی جدی مانند سیلیکوز و پنوموکونیوز شود. سیلیکوز یک بیماری مزمن ریوی است که در اثر استنشاق ذرات سیلیس ایجاد می‌شود. پنوموکونیوز نیز یک بیماری مزمن ریوی است که در اثر استنشاق ذرات گرد و غبار ایجاد می‌شود. هر دوی این بیماری‌ها می‌توانند ناتوان‌کننده و حتی کشنده باشند.
• نیاز به تهویه: برای جلوگیری از خطرات تنفسی مرتبط با سندبلاست، تهویه مناسب ضروری است. سیستم‌های تهویه باید ذرات گرد و غبار را از هوا حذف کرده و از تنفس اپراتور و افراد حاضر در محیط جلوگیری کنند. استفاده از ماسک تنفسی مناسب نیز ضروری است.
• احتمال آسیب فیزیکی: استفاده از ساچمه های فولادی و دیگر مواد سخت در سندبلاست می‌تواند خطر آسیب فیزیکی را به همراه داشته باشد. ذرات ساینده پرتاب شده با سرعت بالا می‌توانند به چشم، پوست و ریه‌ها آسیب برسانند. همچنین، صدای بلند دستگاه می‌تواند به شنوایی آسیب برساند.
  علاوه بر موارد ذکر شده، سندبلاست معایب دیگری نیز دارد، از جمله:
• آسیب به سطح، به خصوص اگر از ذرات ساینده نامناسب یا فشار بیش از حد استفاده شود.
• این دستگاه برای تمیزکاری سطوح بسیار ظریف یا پیچیده و همچنین برای سطوحی که به آب حساس هستند، مناسب نیست.

 

 

نتیجه گیری

سندبلاست، روشی قدرتمند برای تمیزکاری و آماده سازی سطوح، در کنار مزایای متعدد خودش، چالش‌هایی را نیز به همراه دارد.

انتخاب روش مناسب برای تمیزکاری و آماده سازی سطوح، به عهده شماست. با درک کامل مزایا و معایب سندبلاست و همچنین در نظر گرفتن عواملی مانند نوع سطح، میزان آلودگی، نتیجه دلخواه و الزامات ایمنی، می‌توانید بهترین تصمیم را اتخاذ کنید. توصیه می‌کنیم قبل از شروع کار با این دستگاه، به طور کامل با نحوه کار دستگاه و نکات ایمنی مربوط به آن آشنا شوید. از تجهیزات ایمنی مناسب در هنگام کار با آن استفاده کنید. استفاده از از این دستگاه را در مکانی با تهویه مناسب انجام دهید. نهایتا با استفاده از روش‌های مناسب جمع آوری گرد و غبار، اثرات زیست محیطی آن را به حداقل برسانید.

 

سوالات متداول

سندبلاست چیست؟ سندبلاست فرآیندی است که در آن ذرات ساینده با فشار بالا به سطح مورد نظر پرتاب می‌شوند تا آلودگی‌ها، زنگ زدگی، رنگ و دیگر ناخالصی‌ها را از بین ببرند. این روش می‌تواند برای تمیزکاری و آماده سازی سطوح مختلف از جمله فلز، سنگ، بتن، آجر، چوب و شیشه استفاده شود.

کاربردهای سندبلاست چیست؟ لایه برداری، تمیزکاری، صافکاری و آماده سازی سطوح برای رنگ آمیزی یا پوشش‌های دیگر، زنگ زدایی فلزات، حکاکی روی شیشه و سایر سطوح، آماده سازی سطوح برای چسبندگی بهتر، آماده سازی سطوح برای آبکاری، ساخت سطوح تزئینی، حذف رنگ های کهنه، پوسته پوسته شده و یا نامناسب از سطوح مختلف مانند ساختمان‌ها، پل‌ها و سازه های فلزی و همچنین پاک کردن کپک و روغن از سطح خیابان‌ها، کوچه‌ها و معابر.

آیا می‌توانم خودم سندبلاست را انجام دهم؟ بله، شما می‌توانید با استفاده از تجهیزات مناسب و رعایت نکات ایمنی، خودتان از این دستگاه استفاده کنید. با این حال، برای سطوح بزرگ یا پیچیده و یا برای کارهای تخصصی، بهتر است از افراد متخصص کمک بگیرید.